 |
| Henryk Rodakowski, Wojna kokosza, 1872 |
Wojna kokosza (rokosz lwowski, rokosz gliniański) to nazwa rokoszu (buntu) szlachty polskiej, zawiązanego w lipcu 1537 roku, w celu zahamowania dążeń Zygmunta Starego i królowej Bony. W szeregach szlachty powstawał program zmian w polityce dworu królewskiego. Dotyczył on wielu, często anachronicznych, aspektów polityki wewnętrznej. Najważniejsze postulaty reform dotyczyły władzy sądowniczej oraz polityki administracyjnej. Prawo było przestarzałe, niepełne bądź przyjęte tylko na małym obszarze państwa. Prowadziło to również do manipulowania nim. Szlachtę raziło łączenie niektórych godności i urzędów, co powodowało zaniedbywanie przez urzędników ich obowiązków. Z oburzeniem była przyjmowana ekonomiczna polityka królowej Bony dotycząca dóbr królewskich. Krytykowano króla i królową za przeprowadzoną elekcję Zygmunta Augusta, a także wychowanie młodego króla – wychowywany przez kobiety odsuwany był od spraw państwowych.
Królowi przedstawiono 36 postulatów, dotyczących:
- kodyfikacji prawa
- poniechania skupu dóbr przez Bonę
- zwolnienia z ciężarów na rzecz kościoła
- wprowadzenia zakazu łączenia niektórych urzędów
- ustanowienia stałych doradców królewskich
Sukcesem szlachty było doprowadzenie do sejmów w Piotrkowie i Krakowie, na których król zobowiązał się egzekwować prawa, co godziło w interesy magnaterii, która często bezprawnie posiadała majątki królewskie i dał gwarancję elekcyjności tronu polskiego. Mimo to rokosz nie przyniósł żadnego ważniejszego skutku. Jego nazwa wzięła się z faktu, iż jednym z rezultatów, przynajmniej według magnatów, było wyjedzenie drobiu z okolicy Lwowa, gdzie go zawiązano. Biedne kuraki, czy kokosze.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz