 |
| Jacek Malczewski, Na etapie (Aresztanci), 1883 |
Obraz "Na etapie (Aresztanci)" utrzymany w surowej gamie rozbielonych szarości, ugrów i czerni
przedstawia gromadę zesłańców w czasie odpoczynku podczas drogi na
Sybir. Od pierwszego spojrzenia zwraca uwagę fakt, że zesłańcy,
przedstawieni zróżnicowani wiekiem,
statusem społecznym (na który wskazują ich ubiory i rekwizyty), skupiają
się w kilku osobnych grupach, gdzie każdy oddzielnie i na własny sposób
przeżywa swój los. Pierwszoplanowa grupa to
przedstawiciele inteligencji, warstwy urzędniczej i studentów, z
rozpaczającym na krześle chłopcem chowającym głowę między ramionami i
pochylającym się nad nim starcem o szlachetnych rysach. Obok postaci
scharakteryzowanych jako prawi, szlachetni i prawdopodobnie dobrze
wykształceni patrioci, widać osoby wyglądające na pospolitych przestępców
(niechlujne postacie w tle, ubrane w brudne koszule i portki, a nawet
bose, które troszczą się głównie o swoje worki z dobytkiem). Skądinąd, z
pamiętników zesłanych na Syberię powstańców wiadomo, że przetrzymywanie
ich razem z kryminalistami stanowiło dla nich źródło dodatkowej udręki.
W uderzającej izolacji poszczególnych grup kryje się być może dodatkowa
gorzka refleksja, że, jak wykazało powstanie styczniowe, gotowość do
ponoszenia ofiar dla niepodległości ojczyzny nie jest bynajmniej
udziałem całego społeczeństwa. Realizm przedstawionej sceny
podkreśla w swoisty sposób fizjonomia jednego z prawdopodobnych
złoczyńców, bosego brodacza z workiem na plecach.
zajebisty obraz
OdpowiedzUsuń