Przed powstaniem styczniowym - cykl Grottgera Warszawa I (1861)

I. Błogosławieństwo

Od 1860 roku miejscem manifestacji nastrojów patriotycznych stały się kościoły i uroczystości religijne.

II. Lud w kościele

 Stałym elementem nabożeństw stały się modlitwy za Ojczyznę i śpiew "Boże, coś Polskę"

III. Chłop i szlachta

 Na demonstracjach w Warszawie okazywano solidarność wszystkich klas społecznych.

IV. Żydzi warszawscy

 Zbratanie objęło narodowości zamieszkujące ziemie polskie, w tym żydów.

V. Pierwsza ofiara

 Pierwsi zabici padli w starciu z wojskiem rosyjskim 27 lutego 1861 roku.

VI. Wdowa

 Wdowa symbolizuje wszystkie rodziny pogrążone w żałobie po poległych polskich patriotach.

VII. Zamkniecie kościołów

Żołnierze rosyjscy wdarli się do katedry św. Jana bijąc i aresztując wiernych. W odpowiedzi za profanacje świątyni władze kościelne zamknęły wszystkie kościoły.

Artur Grottger  uchwycił i ukazał w cyklu Warszawa I (1861) duchową stronę wydarzeń, podniosłą, patriotyczno-religijną atmosferę jaka zapanowała w Warszawie przed powstaniem styczniowym. Grottger nie zilustrował poszczególnych wypadków, nigdzie nie ukazał wroga. Przedstawił jedynie rodaków – rozmodlonych, pogrążonych w żałobie, bezbronnych, ale zdeterminowanych, gotowych do najwyższych poświęceń. W listopadzie 1861 roku Grottger pokazał Warszawę na wystawie w wiedeńskim Kunstvereinie, jako świadectwo tragedii rozgrywającej się w ojczyźnie. Cykl wywarł wielkie wrażenie. Powielony na fotografiach wiedeńskiej firmy Meithke und Wawer w ciągu kilku miesięcy stał się znany w całym kraju. Do tek z reprodukcjami kartonów artysta dołączył kartę tytułową z motywem korony cierniowej i napisem „PAMIĘCI POLEGŁYCH I RANNYCH NA ULICACH WARSZAWY WSPÓŁBRACI A KU WIECZNEJ MORDERCÓW HAŃBIE. 27 LUTEGO, 8 KWIETNIA 1861”.

Warszawę kupił od artysty Wojciech hr. Dzieduszycki. Obecnie cykl znajduje się w zbiorach Muzeum Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
Warszawa I. 1861. Żółtawy karton, kredka czarna, niekiedy światła wydobyte białą. 
Wymiary ok.25 x 35 cm. Wszystkie kartony sygnowane "A. G.", karton IV datowany "1861".
Muzeum Narodowe, Wrocław.